Voortraject Expertisecentrum Agrarische Geschiedenis (CAG)

Sinds 2014 kreeg het Expertisecentrum Agrarische Geschiedenis (CAG) tijdens enkele registratie- en waarderingsprojecten de gelegenheid om vertrouwd te geraken met het waarderen van cultureel erfgoed. Op basis hiervan werkte CAG een werkwijze uit waarmee de waarderingsmethode als het ware gekneed werd om ze toepasbaar te maken voor het roerend agrarisch erfgoed in Vlaanderen.

Werkwijze

Waarderen gebeurt aan de hand van criteria die in drie clusters zijn vervat, meer bepaald gebruikswaarde, (kunst)historische waarde en sociaal-maatschappelijke waarde. Afhankelijk van de aanleiding en de daarmee gepaard gaande vraagstelling kan per (deel)collectie een lichte variatie in de criteria optreden. Naargelang de vraagstelling en de context bij elke (deel)collectie zullen bepaalde criteria zwaarder doorwegen dan andere. Dat is een proces dat door het kernteam, na input van de diverse klankbordgroepen, in goede banen moet worden geleid.

Bij de voorbije waarderingsinitiatieven van CAG werd telkens weer de inbreng van experten, belanghebbenden, collectiebeheerders en gebruikers gevraagd en verkregen. Voor de sector van het roerend agrarisch erfgoed is die interactieve participatie zonder meer een verrijkende meerwaarde. Hierna wordt de eigenlijke waardering uitgewerkt door de leden van het kernteam op zowel technisch-historische, sociaal-maatschappelijke als gebruikerscriteria.

Voor de sociaal-maatschappelijke en gebruikerswaardering worden de klankbordgroep en de belanghebbenden betrokken. In deze fase wordt ook contact opgenomen met of een bezoek gebracht aan musea of verzamelingen met een gelijkaardige (deel)collecties dan wel specifieke objecten.

Ter afronding van elk deelproject wordt telkens een rapport opgesteld met de resultaten en bevindingen. Dat rapport wordt via de kanalen van de projectpartners breed gecommuniceerd, naar de klankbordgroep, naar de stuurgroep, naar de brede erfgoedgemeenschap van belanghebbenden en naar de hele erfgoedsector via www.hetvirtueleland.be. In dat rapport zal een terugkoppeling zijn genoteerd naar de oorspronkelijke vraagstelling en aanleiding van de waardering van elke (deel)collectie. Eventuele suggesties voor een toekomstig beheersplan kunnen hier ook deel van uitmaken. De uitdraging van de projectresultaten via de erfgoedcellen komt eveneens aan bod.

Als afsluiter van het tweejaarlijkse waarderingstraject wordt een studiedag georganiseerd die specifiek de erfgoedspelers uit het themaveld landbouw/voeding wil bereiken.

Innovatie

Voor CAG is het een uitgelezen kans om de reeds opgedane praktijkervaring over te brengen naar meerdere partners uit het erfgoedveld en tegelijk ook de eigen expertise te verfijnen, precies dankzij de intense samenwerking met diverse collectiebeheerders.

Initiatieven zijn er reeds gebeurd op het vlak van registratie, waardering en collectiefocus. Maar tegelijk is dit een proces dat nooit volledig is afgerond. Dit project mag dan ook worden aanzien als een verdere aanzet tot een werking die op langere termijn moet uitmonden naar een ‘volledige’ waardering van het agrarisch erfgoed in Vlaanderen. Pas wanneer het agrarisch erfgoed beter in kaart is gebracht en gewaardeerd, kan een beter antwoord worden geformuleerd op de vraag: waar naartoe met het agrarisch erfgoed in Vlaanderen?

Het CAG voert de waardering uit in twee fasen en in samenwerking met vier partners, namelijk Texture Kortrijk, Het Openluchtmuseum Bokrijk, Het Jenevermuseum Hasselt en het Brouwershuis Brussel. Deze musea zijn volop in transitie. De waardering wordt dan ook uitgevoerd om een nieuw verzamelbeleid uit te stippelen.

Revisiting collections in Texture